A city shaped by modernist architecture: Sümerbank Textile (Cotton) Printing Factory and its worker settlements
Abstract
At the turn of the 20th century, the ideas of the English garden city movement influenced the designers and the governments not only regarding the design of the cities but in different aspects, including the design of industrial settlements. The factories built in the early 20th century mostly employed the ideals of the modern movement and turned the factories into a social reform for workers and the cities where these factories were located. Nazilli Sümerbank Textile (Cotton) Printing Factory is one of these social factories, which can be recognised as a self-contained factory complex that was participating in the social transformation of the area. The aim of this paper is to conduct research regarding the impact of the social factories on the cities and society through the case study of Nazilli Sümerbank Textile (Cotton) Printing Factory and document its workers’ settlements.
Keyword : modern movement, social factory, worker settlements, industrial heritage, Turkey, Nazilli, Sümerbank
How to Cite
Doğan, H. A. (2023). A city shaped by modernist architecture: Sümerbank Textile (Cotton) Printing Factory and its worker settlements. Journal of Architecture and Urbanism, 47(2), 190–201. https://doi.org/10.3846/jau.2023.19757
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
References
Akbulut, E. (2011). Zonguldak kömür havzası’ndaki Seyfi Arkan yapılarının koruma sorunları [Master’s thesis, İstanbul Technical University]. İstanbul, Turkey.
Apaydın, A. (2020). Zonguldak şehrinin kömüre bağlı tarihi ve talihi üzerine bir inceleme. Yer Altı Kaynakları Dergisi, 8(18), 1–20.
Archer, R., & Musić, G. (2017). Approaching the socialist factory and its workforce: Considerations from fieldwork in (former) Yugoslavia. Labor History, 58(1), 44–66. https://doi.org/10.1080/0023656X.2017.1244331
Aritan, Ö. (2004). Kapitalist/sosyalist modernleşme modellerinin erken Cumhuriyet dönemi mimalığının biçimlenişine etkileri-Sümerbank KİT Yerleşkeleri üzerinden yeni bir anlamlandırma denemesi [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University]. İzmir, Turkey.
Aron, R. (1973). Sanayi cemiyeti üzerine dersler. In Sınıf Mücadelesi (E. Güngör, Trans., p. 84). MEB Press.
Arslan, N. (2022). Kültür-Bellek bağlamında Sümerbank Porselen Fabrikaları. Journal of Seramik Türkiye Bilim, Sanat, Teknik, Endüstri, 1(1), 118–128.
Aydin, D., & Aksoy, E. (2020). Endüstri yapılarında yeniden kullanılabilirlik; Nazilli Sümerbank fabrikasının sosyal tesis binasının işlevsel dönüşümü için analizler. Journal of Social Sciences of Selçuk University, 1(1), 1–14.
Bakar, S., & Yamaçli, R. (2017). İşçi evlerinin tarihsel gelişimi bağlamında eskişehir tülomsaş işçi evleri üzerinden bir değerlendirme. Journal of Science and Technology of Düzce University, 5(1), 34–49.
Barutçu, A., & Özdemir, F. U. (2017). Yüz karası değil, kömür karası, Zonguldak. İletişim Yayınları.
Bayindir, A. E. (2019). Integration of industrial heritage areas into the city through urban design: The case of Sümerbank Nazilli Textile Factory Campus [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Bezirci, İ. (2001). Nazilli’de tekstil sanayi [Master’s thesis, Institute of Social Sciences]. İstanbul, Turkey.
Bigat, B. (2017). Kuruluşu ve ilk yıllarında Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası [Master’s thesis, Adnan Menderes University]. Aydın, Turkey.
Bottomore, T., & Nisbet, R. (2014). Sosyolojik çözümlemenin tarihi. Kırmızı Yayınları.
Bozdoğan, S. (2001). Modernism and nation building: Turkish architectural culture in the early republic. Washington University Press.
Çalışkan, O. (2003). Anadolu’da bir “Yarı-çevre modernité deneyimi”: Kemalizm’in şehirciliği. Planlama, 3, 14–23.
de Gier, E. (2016). Capitalist workingman’s paradises revisited: Corporate welfare work in Great Britain, the USA, Germany and France in the golden age of capitalism, 1880 1930. Amsterdam University Press. https://doi.org/10.5117/9789089645814
Dilek, D. (2021). The impact of the social factory on workers: Nazilli Sümerbank Basma Factory [Master’s thesis, Adnan Menderes University]. Aydın, Turkey.
Doğan, Ç. E. (2022). Nazilli Basma Fabrikası yerleşimi: Tarihçe ve yaşantı. In A. Cengizkan (Ed.), Fabrika’da barınmak: Erken cumhuriyet dönemin’de Türkiye’de işçi konutları yaşam, Mekan ve Kent (pp. 76–109). Arkadaş Publishing House.
Doğan, H. A. (2020). Same language different dialects: Expression of the modern movement in Ankara and Kaunas. METU Journal of the Faculty of Architecture, 37(1), 153–172.
Eldeş, I. Y. (2019). Sümerbank dokuma fabrikalari’nin dönüşümü (1935-2019): Kayseri, Ereğli, Nazilli, Bursa Ve Malatya Örnekleri [Master’s thesis, İstanbul Technical University]. İstanbul, Turkey.
Fındıklı, E. B. (2017). Karabük’te ağir sanayi ve barinma: mekânsal ayrişma ve disipliner pratikler bağlaminda bekâr işçi yurtlari (1937-1951). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 660–675. https://doi.org/10.5117/9789089645814
İmamoğlu, B. (2003). Workers’ housing projects by Seyfi Arkan in the Zonguldak coalfield: A case of modernisation in Early Republican Turkey [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Kautsky, J. H. (1972). The political consequences of modernisation. John Wiley & Sons.
Kepenek, Y., & Yentürk, N. (1996). Türkiye ekonomisi. Remzi Kitabevi.
Kıyak, B. (2009). Güney Ege bölgesinde eğitim düzeyinin mekânsal görünümü (Report). Turkish Republic Güney Ege Development Agency (GEKA).
Moholy-Nagy, L. (1975). The new vision: Fundamentals of Bauhaus design, painting, sculpture, and architecture. Dover Publication.
Mortaş, M. (1944). Sümerbank amele evleri ve mahalleleri. Arkitekt Journal, (145–146), 9–13.
Öden, I. (2023, August 1). Personal archive and blog on Sümerbank factory in Nazilli [Blog]. http://sumerbank.blogspot.com/
Özbey, A. (2020, August 22) Sanayinin musikisi / The music of industry, documentary [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=MajTsJ31Zt4&ab_channel=T%C4%B0RETV
Özkan, D. (2021). Tarihe taniklik eden emektar “Gidi Gidi”. Journal of Adnan Menderes University, 1(1), 48–51.
Özkul, K. (2020). Reconstruction of establishment strategies on the current situation of the Ankara sugar factory [Master’s thesis, Tobb University of Economics and Technology]. İstanbul, Turkey.
Peri, B. (2002). Building the modern environment in early republication Turkey: Sümerbank Kayseri and Nazilli factory settlements [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Peri, B. (2006). Kayseri ve Nazilli Sümerbank Fabrikalari. Endüstri Mirası, 45(1), 24–27.
Permyakov, M. B., & Krasnova, Т. V. (2018). Conceptual design of Russian modern monotowns’ architectural space. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 451, 1–6. https://doi.org/10.1088/1742-6596/451/1/012153
Polatoğlu, M. G. (2021). Türkiye’nin kalkınmasında Sümerbank ve etkinliği (1933-1987). Journal of Atatürk Research Centre, 37(1), 261–306. https://doi.org/10.33419/aamd.1015978
Sirma, Ş. (2022). Türkiye’de sıtma mücadelesinin işçileşme üzerindeki etkisi: Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası örneği. Journal of HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum, 11(1), 196–216. https://doi.org/10.31199/hakisderg.1134150
Sönmez, M., Gürol Öngören, P., & Özkul, K. (2019). Mekansal fonksiyonun kültürel yansımaları. In 4. Uluslararası Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresi (pp. 28–41). Güven Plus Grup A.Ş. Press.
Tekin, S. (1997). Tanzimattan Cumhuriyet’e Nazilli [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University]. Izmir, Turkey.
Uzunoğlu, E. (2008). The constitution of power relations in spaces of industrial production: The case of four Sümerbank Campuses in the Aegean Region [Doctoral dissertation, Graduate School of Engineering and Sciences of İzmir Institute of Technology]. Izmir, Turkey.
Veldet, T. (1958). Cumhuriyet devri ve ilk şeker fabrikalarımızın kuruluşları. In 30. Yılında Türkiye Şeker Sanayii (pp. 55–72). Doğuş Press.
Wilterdink, N., & Form, W. (2023). Social structure. In Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/social-structure
Yıldız, M. (2016). Conservation and revitalization proposals for Eskişehir sugar factory social facilities area [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Zeybekoğlu, S. (2002). Erken Cumhuriyet dönemi sanayi komplekslerinin mekansal analizi: Nazilli, Kayseri, Bursa ve Eskişehir Örnekleri [Master’s thesis, Yıldız Technical University]. İstanbul, Turkey.
Apaydın, A. (2020). Zonguldak şehrinin kömüre bağlı tarihi ve talihi üzerine bir inceleme. Yer Altı Kaynakları Dergisi, 8(18), 1–20.
Archer, R., & Musić, G. (2017). Approaching the socialist factory and its workforce: Considerations from fieldwork in (former) Yugoslavia. Labor History, 58(1), 44–66. https://doi.org/10.1080/0023656X.2017.1244331
Aritan, Ö. (2004). Kapitalist/sosyalist modernleşme modellerinin erken Cumhuriyet dönemi mimalığının biçimlenişine etkileri-Sümerbank KİT Yerleşkeleri üzerinden yeni bir anlamlandırma denemesi [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University]. İzmir, Turkey.
Aron, R. (1973). Sanayi cemiyeti üzerine dersler. In Sınıf Mücadelesi (E. Güngör, Trans., p. 84). MEB Press.
Arslan, N. (2022). Kültür-Bellek bağlamında Sümerbank Porselen Fabrikaları. Journal of Seramik Türkiye Bilim, Sanat, Teknik, Endüstri, 1(1), 118–128.
Aydin, D., & Aksoy, E. (2020). Endüstri yapılarında yeniden kullanılabilirlik; Nazilli Sümerbank fabrikasının sosyal tesis binasının işlevsel dönüşümü için analizler. Journal of Social Sciences of Selçuk University, 1(1), 1–14.
Bakar, S., & Yamaçli, R. (2017). İşçi evlerinin tarihsel gelişimi bağlamında eskişehir tülomsaş işçi evleri üzerinden bir değerlendirme. Journal of Science and Technology of Düzce University, 5(1), 34–49.
Barutçu, A., & Özdemir, F. U. (2017). Yüz karası değil, kömür karası, Zonguldak. İletişim Yayınları.
Bayindir, A. E. (2019). Integration of industrial heritage areas into the city through urban design: The case of Sümerbank Nazilli Textile Factory Campus [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Bezirci, İ. (2001). Nazilli’de tekstil sanayi [Master’s thesis, Institute of Social Sciences]. İstanbul, Turkey.
Bigat, B. (2017). Kuruluşu ve ilk yıllarında Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası [Master’s thesis, Adnan Menderes University]. Aydın, Turkey.
Bottomore, T., & Nisbet, R. (2014). Sosyolojik çözümlemenin tarihi. Kırmızı Yayınları.
Bozdoğan, S. (2001). Modernism and nation building: Turkish architectural culture in the early republic. Washington University Press.
Çalışkan, O. (2003). Anadolu’da bir “Yarı-çevre modernité deneyimi”: Kemalizm’in şehirciliği. Planlama, 3, 14–23.
de Gier, E. (2016). Capitalist workingman’s paradises revisited: Corporate welfare work in Great Britain, the USA, Germany and France in the golden age of capitalism, 1880 1930. Amsterdam University Press. https://doi.org/10.5117/9789089645814
Dilek, D. (2021). The impact of the social factory on workers: Nazilli Sümerbank Basma Factory [Master’s thesis, Adnan Menderes University]. Aydın, Turkey.
Doğan, Ç. E. (2022). Nazilli Basma Fabrikası yerleşimi: Tarihçe ve yaşantı. In A. Cengizkan (Ed.), Fabrika’da barınmak: Erken cumhuriyet dönemin’de Türkiye’de işçi konutları yaşam, Mekan ve Kent (pp. 76–109). Arkadaş Publishing House.
Doğan, H. A. (2020). Same language different dialects: Expression of the modern movement in Ankara and Kaunas. METU Journal of the Faculty of Architecture, 37(1), 153–172.
Eldeş, I. Y. (2019). Sümerbank dokuma fabrikalari’nin dönüşümü (1935-2019): Kayseri, Ereğli, Nazilli, Bursa Ve Malatya Örnekleri [Master’s thesis, İstanbul Technical University]. İstanbul, Turkey.
Fındıklı, E. B. (2017). Karabük’te ağir sanayi ve barinma: mekânsal ayrişma ve disipliner pratikler bağlaminda bekâr işçi yurtlari (1937-1951). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 660–675. https://doi.org/10.5117/9789089645814
İmamoğlu, B. (2003). Workers’ housing projects by Seyfi Arkan in the Zonguldak coalfield: A case of modernisation in Early Republican Turkey [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Kautsky, J. H. (1972). The political consequences of modernisation. John Wiley & Sons.
Kepenek, Y., & Yentürk, N. (1996). Türkiye ekonomisi. Remzi Kitabevi.
Kıyak, B. (2009). Güney Ege bölgesinde eğitim düzeyinin mekânsal görünümü (Report). Turkish Republic Güney Ege Development Agency (GEKA).
Moholy-Nagy, L. (1975). The new vision: Fundamentals of Bauhaus design, painting, sculpture, and architecture. Dover Publication.
Mortaş, M. (1944). Sümerbank amele evleri ve mahalleleri. Arkitekt Journal, (145–146), 9–13.
Öden, I. (2023, August 1). Personal archive and blog on Sümerbank factory in Nazilli [Blog]. http://sumerbank.blogspot.com/
Özbey, A. (2020, August 22) Sanayinin musikisi / The music of industry, documentary [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=MajTsJ31Zt4&ab_channel=T%C4%B0RETV
Özkan, D. (2021). Tarihe taniklik eden emektar “Gidi Gidi”. Journal of Adnan Menderes University, 1(1), 48–51.
Özkul, K. (2020). Reconstruction of establishment strategies on the current situation of the Ankara sugar factory [Master’s thesis, Tobb University of Economics and Technology]. İstanbul, Turkey.
Peri, B. (2002). Building the modern environment in early republication Turkey: Sümerbank Kayseri and Nazilli factory settlements [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Peri, B. (2006). Kayseri ve Nazilli Sümerbank Fabrikalari. Endüstri Mirası, 45(1), 24–27.
Permyakov, M. B., & Krasnova, Т. V. (2018). Conceptual design of Russian modern monotowns’ architectural space. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 451, 1–6. https://doi.org/10.1088/1742-6596/451/1/012153
Polatoğlu, M. G. (2021). Türkiye’nin kalkınmasında Sümerbank ve etkinliği (1933-1987). Journal of Atatürk Research Centre, 37(1), 261–306. https://doi.org/10.33419/aamd.1015978
Sirma, Ş. (2022). Türkiye’de sıtma mücadelesinin işçileşme üzerindeki etkisi: Sümerbank Nazilli Basma Fabrikası örneği. Journal of HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum, 11(1), 196–216. https://doi.org/10.31199/hakisderg.1134150
Sönmez, M., Gürol Öngören, P., & Özkul, K. (2019). Mekansal fonksiyonun kültürel yansımaları. In 4. Uluslararası Mühendislik Mimarlık ve Tasarım Kongresi (pp. 28–41). Güven Plus Grup A.Ş. Press.
Tekin, S. (1997). Tanzimattan Cumhuriyet’e Nazilli [Doctoral dissertation, Dokuz Eylül University]. Izmir, Turkey.
Uzunoğlu, E. (2008). The constitution of power relations in spaces of industrial production: The case of four Sümerbank Campuses in the Aegean Region [Doctoral dissertation, Graduate School of Engineering and Sciences of İzmir Institute of Technology]. Izmir, Turkey.
Veldet, T. (1958). Cumhuriyet devri ve ilk şeker fabrikalarımızın kuruluşları. In 30. Yılında Türkiye Şeker Sanayii (pp. 55–72). Doğuş Press.
Wilterdink, N., & Form, W. (2023). Social structure. In Encyclopaedia Britannica. https://www.britannica.com/topic/social-structure
Yıldız, M. (2016). Conservation and revitalization proposals for Eskişehir sugar factory social facilities area [Master’s thesis, Middle East Technical University]. Ankara, Turkey.
Zeybekoğlu, S. (2002). Erken Cumhuriyet dönemi sanayi komplekslerinin mekansal analizi: Nazilli, Kayseri, Bursa ve Eskişehir Örnekleri [Master’s thesis, Yıldız Technical University]. İstanbul, Turkey.